Wie krijgt de echtelijke woning na scheiding?

Sommige mannen hebben het verloop van de echtscheiding al helemaal in hun hoofd als ze zich tot een advocaat wenden voor de echtscheidingsprocedure. Een man zegt dan tegen mij dat zijn vrouw zo snel mogelijk de echtelijke woning moet verlaten, omdat deze natuurlijk van hem blijft, omdat hij deze al had voor het huwelijk en omdat zijn vrouw de woning toch niet kan betalen. U zult begrijpen dat mijn reactie niet altijd positief is. Ik begin dan meestal met de vraag waar zijn vrouw moet wonen en de eventuele kinderen als ze de woning verlaat. De man zegt dan dat zijn vrouw zich moet melden bij de gemeente voor een sociale huurwoning, zodat ze "huursubsidie" kan krijgen. Het is echter al zeker 30 jaar geleden dat mensen die gingen scheiden voorrang kregen bij de toewijzing van een huurwoning. Tegenwoordig moet er al iets heel bijzonders aan de hand zijn wil je urgentie krijgen voor een huurwoning.

Dat is het probleem bij echtscheidingen: er is maar een huis en er zijn twee mensen die ergens moeten wonen.

De wachtlijsten voor huurwoningen zijn in de meeste gebieden van Nederland jaren lang en voor een koopwoning moet je veel verdienen, heel veel gespaard of geërfd hebben, of in een minder populaire streek in Nederland willen wonen.

Daarbij komt dat de echtelijke woning tijdens het huwelijk een beschermde status heeft gekregen van de wetgever. Dit betekent dat de woning niet mag worden verkocht of overgedragen aan een van de echtgenoten zonder de toestemming van beide echtgenoten. Als je de rechter wil vragen om toestemming om de woning te verkopen, zul je dus moeten wachten totdat de echtscheiding is uitgesproken en is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente. Je kunt natuurlijk ook om toestemming van je echtgenoot vragen, maar deze zal niet worden gegeven als de andere echtgenoot geen alternatieve woonruimte heeft.

Wel kun je de rechter vragen om een voorlopige voorziening. Dat is een tijdelijke maatregel waarbij de rechter bepaalt wie van de echtgenoten tijdens de echtscheidingsprocedure in de echtelijke woning mag wonen. Daarbij zal de rechter het belang van de beide echtgenoten afwegen. Als een van de echtgenoten het grootste deel van de zorg voor de kinderen voor zijn of haar rekening neemt, zal de belangenafweging al snel in het voordeel van die echtgenoot uitpakken. Dat de woning na de echtscheiding mag worden verkocht, kan reden zijn voor de andere echtgenoot om de procedure te traineren. Bovendien kan de echtgenoot die in de echtelijke woning woont in de echtscheidingsprocedure vragen om de bewoning van de woning nog zes maanden te verlengen. Een dergelijk verzoek wordt vaak toegewezen.

Als iemand voor het huwelijk eigenaar is van woning en hij is voor 1 januari 2018 in gemeenschap van goederen getrouwd, dan is de woning in de huwelijksgemeenschap gevallen en zal deze verdeeld moeten worden. Ook daarbij maakt de rechter de afweging wie van de echtgenoten het grootste belang heeft om de woning toegescheiden te krijgen. Bij huwelijken van na 1 januari 2018 waarbij de echtgenoten in gemeenschap van goederen zijn gehuwd of bij huwelijken op huwelijkse voorwaarden valt de echtelijke woning meestal niet in de gemeenschap en kan de echtgenoot die de woning al bezat voor het huwelijk de woning houden. Ook dan loopt die echtgenoot nog steeds het risico dat de andere echtgenoot van de rechter tijdens de echtscheidingsprocedure en zes maanden daarna in de woning mag blijven wonen.

Wat ook vaak speelt is dat de echtgenoot met het hoogste inkomen die in beginsel de hypotheek zou kunnen oversluiten op zijn naam dat vaak niet meer kan als hij door de rechter wordt veroordeeld tot betaling van partneralimentatie. Dan is het de bank die de hypotheekaanvraag afwijst vanwege de hoge maandelijkse verplichtingen van de alimentatieplichtige echtgenoot. In dat geval zal de woning moeten worden verkocht en de overwaarde tussen de echtgenoten moeten worden verdeeld.

Neem dan direct contact op. We plannen een gratis intakegesprek in om uw mogelijkheden te bespreken.  

Dit artikel is geschreven door Pieter Dorhout, advocaat gespecialiseerd op het gebied van personen- en familierecht.