Soms levert onderling overleg tussen partijen met de hulp van een advocaat of een mediator niet het gewenste resultaat op, bijvoorbeeld als er geen gemeenschappelijke belangen meer zijn of wanneer partijen van mening verschillen over hun rechten en zij graag een oordeel van een rechter willen. Dan moet er worden geprocedeerd. In zo'n geval is een adequate aanpak en een snelle rechterlijke beschikking of vonnis in uw belang.
In het familierecht beginnen de meeste procedures met een schriftelijk verzoek aan de rechter. Een advocaat stelt dan een verzoekschrift op. Dat bevat niet alleen het verzoek, maar ook de gronden, de redenen waarom het verzoek moet worden toegewezen en de bewijsstukken. De advocaat dient het verzoekschrift in bij een van de rechtbanken in Nederland.
De rechtbank stuurt een kopie van dit verzoekschrift aan de wederpartij. Die kan met hulp van een advocaat daarop schriftelijk reageren en eventueel een tegenverzoek doen. Daarna wordt er door de rechtbank een zitting of mondelinge behandeling van de zaak bepaald. Dat kan wel een paar maanden duren.
Sommige zaken kunnen geen maanden wachten. Daarvoor zijn er spoedprocedures. Bij echtscheidingszaken is er de voorlopige-voorzieningenprocedure en voor andere zaken kan er een kort geding worden gevoerd. Dat begint met een dagvaarding en kan heel snel. Ik heb een keer een uitspraak binnen één dag gekregen in een zeer spoedeisende zaak.
Cliënten kunnen op de zitting zelf ook tegen de rechter zeggen hoe zij erover denken. Ze zitten daar nooit alleen, hun advocaat staat aan hun zijde. Als het goed is, heeft de advocaat alles wat jurisch van belang is al in het verzoek- of verweerschrift geschreven, maar het persoonlijk op de zitting met elkaar spreken kan toch een andere kijk op de zaak geven en soms komen partijen er toch nog samen uit op de zitting. De rechter zal dat altijd proberen.
De uitspraak in familierechtzaken komt meestal vier weken na de zitting, maar soms is de zaak heel moeilijk of is er wachttijd bij de rechtbank en kan de beschikking langer op zich laten wachten.
Een echtscheidingsprocedure waarbij geprocedeerd wordt duurt gemiddeld een jaar vanaf het eerste contact met de advocaat tot de inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente.
Als de rechter in het ndeel van een van de partijen heeft beslist, kan die partij meestal binnen drie maanden hoger beroep instellen bij het Gerechtshof. Er zijn gerechtshoven in Amsterdam, in Arnhem-Leeuwarden, in Den Haag en in Den Bosch. Bij welk gerechtshof de zaak dient is afhankelijk van welke rechtbank de beschikking heeft gewezen waarvan je in beroep wilt. Daarna is er nog (beperkt) hoger beroep mogelijk bij de Hoge Raad in Den Haag. Dat komt weinig voor.
Pieter Dorhout heeft honderden procedures meegemaakt als stafjurist van de rechtbank en het gerechtshof en als advocaat. Hij weet daarom als geen ander wat een rechter belangrijk vindt en welke argumenten moeten worden aangedragen om gelijk te krijgen. Natuurlijk kan hij ook geen ijzer met de handen breken en uiteindelijk is het de rechter die beslist.